بازنمایی سبک زندگی در سینمای دهه هشتاد

ایران از زمان پیدایش تا کنون و در ادوار مختلف تصاویر گوناگون متفاوت و گاه متناقضی از جامعه ایران به نمایش گذاشته است. جامعه ایرانی مانند همه جوامع درحال تحول در دهه‌های اخیر دچار دگرگونی در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شده است. یکی از متغیرهای اجتماعی برای فهم دگرگونی‌های معاصر ایران مفهوم سبک زندگی است. ما در این مقاله در وهله اول با بهره‌گیری از نظریه بازنمایی در جامعه‌شناسی هنر و در وهله دوم با استفاده از الگوی تبیینی بوردیو در باب سبک زندگی تلاش می‌کنیم به بررسی سبک زندگی بازنمایی شده در سینمای دهه هشتاد بپردازیم. برای نیل به هدف فوق بعد از نمونه‌گیری از بین فیلم‌های تولید شده در دهه 80 با استفاده از روش تحلیل محتوا و پس از تعریف مقولات و شاخص‌ها پرسش‌نامه معکوس تهیه شده و داده‌ها از طریق مشاهده فیلم‌های مورد نظر جمع‌آوری گردید. برای بررسی فیلم‌ها سکانس واحد مورد تجزیه و تحلیل قرار داده شد که در فیلم‌های روایی معادل یک صحنه است. در این جا صحنه به بخشی از فیلم گفته می شود که محصور در فضای فیزیکی مشخصی است و متشکل از نماهای مختلف است. نتایج حاصل نشان می‌دهد از میان ابعاد سبک زندگی، مصرف فرهنگی بیشترین میزان بازنمایی در سینمای دهه هشتاد را به خود اختصاص داده است. بعد از این بعد، ابعاد دیگر به ترتیب عبارتند از: نگرش‌ها، اوقات فراغت، مدیریت بدن، اولویت ارزش‌های اخلاقی، عادت‌های هزینه‌ای و الگوی مصرف غذا. در نهایت امر، ما یافته‌های خود را با یافته‌های تحقیقات پیشین مقایسه کرده‌ایم.